Savaşta ve barışta Andrey Tupolev'in kanatlı efsaneleri

Andrey Tupolev (1888-1972) – Sovyet uçak yapım endüstrisinin öncü isimlerinden biri olup, 20. yüzyılın seçkin uçak tasarımcılarındandır.
Tasarımcı tarafından 100'ün üzerinde uçak tipi geliştirildi, bunların 70'inin seri üretimi yapıldı.Tupolev'in uçaklarıyla 78 dünya rekoru kırıldı ve 28 benzersiz uçuş gerçekleştirildi.
Sputnik, Andrey Tupolev'in bizzat yarattığı ve büyük üne kavuşan uçakları okurlarıyla buluşturuyor.
Kuzey Kutbu ve 'Maksim Gorkiy'
Tupolev 20'li yıllarda hafif ANT-1, tamamıyla metalden oluşan ANT-2 yolcu uçağı ve ayrıca o zamanın dünyadaki en iyi bombardıman uçaklarından biri olan çift motorlu ANT-4 (TB-1) uçağı olan ilk uçaklarını yarattı.
ANT-4 (TB-1) uçağı:
1932'deyse ANT-4'ün altyapısı kullanılarak daha gelişmiş bir uçak üretildi. Daha çok TB-3 adıyla bilinen 4 motorlu ağır bombardıman uçağı ANT-6 aynı zamanda yolcu taşımasında da kullanılıyordu. ANT-6, Sovyetler Birliği'nin 'Severnıy Polyus-1' (Kuzey Kutbu-1) adlı ilk kutup seferini gerçekleştiren ekibi yerine ulaştırmak için kullanıldı.
1934'te Tupolev'in yönetiminde 70 yolcu taşıma kapasitesine sahip olan benzersiz bir uçak geliştirildi. ANT-20 'Maksim Gorkiy' adlı çok maksatlı uçak, üzerindeki 8 motor sayesinde 220 km/saat hız yapabiliyordu.
ANT-20 'Maksim Gorkiy' uçağı
Cesurca atılımlara imza atan uçaklar
1930'lu yılların ortalarına doğru Andrey Tupolev'in yönetiminde tek motorlu ANT-25 ve çift motorlu ANT-37 geliştirildi. 1937'nin yaz döneminde ANT-25 ile SSCB-ABD arasında Kuzey Kutbu üzerinden aktarmasız bir uçuş gerçekleştirildi. 1938'in sonbaharındaysa ANT-37'nin kadınlardan oluşan mürettebatı, kadın pilotlar arasında uluslararası bir rekora imza atarak Moskova – Uzakdoğu arasında 6 bin 450 kilometrelik bir uçuş gerçekleştirdi.
1936'nın sonlarında ilk Sovyet yapımı stratejik bombardıman uçağı olan ve İkinci Dünya Savaşı'nda Kızıl Ordu'nun uzun menzilli uçak filosunun temelini oluşturan ANT-42 uçağı ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
ANT-42
Tu-2 bombardıman uçağı
Nükleer tehdide yanıt
ABD Ağustos 1945'te ilk kez nükleer silah kullandıktan sonra Amerika'nın nükleer saldırıya geçmesi durumunda Sovyetler Birliği'nin bu saldırıya tam anlamıyla karşılık vermesinin zor olacağı anlaşıldı, zira bunun için Moskova'nın elinde bulunmayan, güçlü ve uzun menzilli bombardıman uçaklarına ihtiyaç vardı. Fakat Rusya'nın Uzakdoğu bölgesinde 1944-1945 döneminde çeşitli nedenlerle birkaç Amerikan yapımı Boeing B-29 Superfortress uçağı zorunlu iniş yapmış, bu uçaklara el konmuştu.

Andrey Tupolev'i Kremlin'e çağıran Josef Stalin, 1947'nin ortalarına kadar bu uçakların tam bir kopyasını yapmasını istedi.
Tupolev Tasarım Bürosu Superfortress'in sadece dış görünümünü, kabin içini, hidrolik ve elektrik sistemlerini kopyalamakla kalmayıp, uçağın uçuş ve muharebe niteliklerini iyileştirmeyi de başardı. ABD yapımı 12.7'lik makineli tüfekler, Sovyet menşeili 23 mm'lik toplarla değiştirildi, 2.200 beygir gücü kapasiteli Amerikan motorlarının yerineyse daha güçlü (2.400 beygir gücü) Sovyet üretimi motorlar kullanıldı. B-29'un kopyalanması Sovyet havacılık elektroniği üretimine güçlü bir ivme kazandırdı.
Amerikan yapımı Boeing B-29 Superfortress uçağı
Bu çalışmanın sonucunda ortaya çıkan piston motorlu uzun menzilli bombardıman uçağı Tu-4, 9 Mayıs 1947'de ilk kez gökyüzüyle buluştu.
Tu-4 bombardıman uçağı
Temmuz 1951'de Andrey Tupolev, Tu-4'ün nükleer bombayı ulaştırdığı mesafeye çok daha hızlı bir şekilde ulaştırabilen ve nükleer bir patlamanın yıkıcı etkisinden azami derece korunmuş olan bombardıman uçağının eskiz projesini onayladı. Bu uçak, havada yakıt takviye sistemli, jet motorlu stratejik bombardıman uçağı Tu-16 idi (NATO kodu: Badger).
Tu-16 uçağı temel alınarak geliştirilen yeni motorların test edilmesi için geliştirilen uçan laboratuvar.
SSCB'de 10 yıl içerisinde Tu-16'nın 11 modifikasyonundan bin 500'ün üzerinde uçak üretildi.
Sivil havacılık uçakları
Tupolev Tasarım Bürosu'nda 1955'te Tu-16'nın şemasından yararlanılarak Sovyet yapımı ilk jet yolcu uçağı Tu-104 tasarlandı. Tu-104'ün bazında 56 koltuklu Tu-124 uçağı, ardından şemada bazı değişikliklerle gövde uzatılarak ve yeni motorlar takılarak 80 yolcu taşıyabilen Tu-134 uçağı geliştirildi. Bu uçak, en yaygın kullanılan Sovyet yapımı yolcu uçaklarının arasında yer aldı.
1950'lerin ortalarında dünya havacılık alanında süpersonik yolcu uçakları konusu gündeme geldi. Rusya 31 Aralık 1968'de Tu-144'ün ilk test prototipini havalandırdı.
Tu-144, Temmuz 1969'da 11 kilometrelik irtifada ses duvarını aştı, 1 yıl sonraysa 16.3 kilometre yükseklikte 2.150 km/saat hızına ulaşarak Mach 2 sınırını da aştı.
Tu-144 son uçuşunu 1999'da gerçekleştirdi ve o zamandan bu yana hiç kullanılmadı.
Günümüzde 7'si Rusya'da, 1'i de Almanya'da olmak üzere toplam 8 Tu-144 uçağı korunmuş durumda.
Bombardıman uçakları ve füze taşıyıcı uçaklar
Afganistan'dan Suriye'ye birçok yerel savaşta yer alan, değişken kanat yapısına sahip uzun menzilli süpersonik konvansiyonel bombardıman uçağı olan Tu-22M, günümüzde hala kullanılıyor ve modernize ediliyor.
Tu-22M3M uçakları, yeni motorlarla ve havada yakıt takviye sistemiyle donatılacak. Bu uçaklar modern süpersonik Kinjal füzelerini ve uzun menzilli seyir füzelerini taşıyabilecek, modernize edilen Tu-160M2 stratejik füze taşıyıcı uçağını tamamlayarak Rus Silahlı Kuvvetleri'nin modern uzun menzilli uçaklarının arasındaki yerini alacak.
Mart 1951'de SSCB hükümeti, 'kutup ötesi menzilli' kıtalararası stratejik bombardıman uçağı geliştirme kararı aldı. Tupolev, havada yakıt takviye sistemli turboprop motorlu bir araç yapmaya karar verdi. Daha ekonomik motorlar, uçağa daha uzun uçuş mesafesi ve uçuş süresi sağlıyordu. Böylelikle ok açılı kanatlara sahip, efsanevi füze taşıyıcısı ve bombardıman uçağı Tu-95 geliştirilmiş oldu (NATO kodu Bear). Bu uçak 1956'da ordunun envanterine alındı, birkaç modernizasyondan geçirdi ve günümüzde halen Tu-95MS olarak kullanılıyor. Tu-95, dünyanın tek turboproplu seri stratejik bombardıman uçağı olma özelliğini taşıyor.
Üzerinde bulunan dünyanın en güçlü (15.000 beygir gücündeki) turboprop motoru, kat edebildiği 13.500 kilometre gibi muazzam mesafeler, ayrıca karşı tarafın hava savunma sistemlerinin menziline girmeden hedeflere saldırmasını sağlayan en yeni seyir füzeleri, Tu-95 MS'nin sahip olduğu özelliklerin bazıları.
Tu-95 MS'nin Suriye'deki çatışmalarda kullanılması, bu uçağın sadece 'nükleer caydırıcılık aracı' olmayıp, yerel savaşlarda kullanılabilen gerçek bir silah olduğunu kanıtladı.
Tu-214 uçağı
Made on
Tilda