SURİYE: TÜNELLERDE YERALTI SAVAŞININ SIRLARI
Suriye'deki tüneller ilk kez 1920'li yıllarda Fransız işgaline karşı verilen mücadele sırasında kullanılmaya başladı. Son 7 yıl içinde tünel yapım sanatı, doruk noktasına ulaştı. Militanlar, modern inşaat makineleri ve esir düşmüş binlerce sivili kullanarak gerçek yeraltı kentleri inşa etti.
Suriye ordusu daha Mart 2011'de Dera kentinde gizli geçitlerden oluşan bir ağ buldu. Militanlar Al-Omari Camii'nden yeraltındaki mekana iniyordu ve oradan fark edilmeden farklı bölgelere geçebiliyordu. Daha sonra tüneller, teröristlerin kontrolünde olan tüm bölgelerde ortaya çıktı.
SURİYE ORDUSU TÜNELLERE KARŞI
Suriye hükümeti 5 yıl önce, tespit edilen tüm tünelleri inceleyen ve haritaya işleyen özel bir komisyon oluşturdu. Şimdi başkentin kenar mahallelerinden Şam'a doğru 278 yeraltı geçidinin yapıldığı biliniyor.
Suriye ordusunun savaşçıları Şam'ın Darayya yerleşim biriminde
“
Militanlarla çemberden çıkma şartları konusunda müzakerelerde bulunan Rus uzmanlar, onlardan tünellerin haritalarını, döşenen bomba ve mayınlarla ilgili bilgileri talep ediyor, ancak militanlar, tüm bilgileri ezbere bildiklerini, geçişlerin kâğıda dökülmediğini söyleyerek, bu tür haritaların varlığını reddediyordu.
Kaynaklar, komisyonda görev alan kişilerin bilmedikleri tünellere girerken sıklıkla hayatlarını ve sağlıklarını riske attıklarını bildiriyor. Bazen yakında bulunan militanlar, hükümet görevlilerinin girmiş olduğu tüneli kasıtlı olarak patlatıyor, sonuçta insanlar canlı olarak gömülmüş oluyordu.
Suriye ordusunun 3. Kolordusunda, 18. Tümende görev alan subay, Telbise (Humus) bölgesinde tünel kazmak için kullanılan el aletlerini gösteriyor.
“
… Militanların bulunduğu tarafa doğru tüneller kazmaya başladık. Onların tünel ağına ulaşma hedefi belirlenmişti. Mühendislik ekipleri sayesinde bunu başardık. Düşmanın bulunduğu mekânlara sızdık ve birçok yeraltı geçidini patlattık. Bu çalışma, teröristlerin Eski Humus'tan püskürtülmesine yardımcı oldu
Suriye ordusunun savaşçıları Şam'ın Darayya yerleşim biriminde
“
Humus bölgesindeki bazı tünellerin Lübnan sınırına çıkışı vardı, bu nedenle komşu ülkeden doğrudan kaçak mallar alıyorlardı. Ayrıca yaralı militanlar da bu yollardan tedavi için gönderiliyordu, Suriye'ye ise yeni terörist güçler, yabancı eğitmenler, değerli uzmanlar geliyordu
Yeraltı sığınaklara gizlenen teröristler, güvenli bir şekilde hava saldırıların geçmesini bekliyordu. Değerli tüm makineler, araçlar ve depolar yeraltı sığınaklarda bulunuyordu, gizli ve hızlı bir aktarma olasılığı her zaman vardı, bu nedenle kentsel alanda zaten çok zor yürütülen savaşı azami zor hale getiriyordu.
Sonuç olarak Suriyeli askerler, militanların işgal ettiği kentleri kurtarmak için senelere ihtiyaç duydu.
TÜNELLER: İNŞAATI VE TUTARI
Tünelerin büyük bir kısmı, sadece bir insanın geçebileceği kadar dar. Otomobillerin geçmesi için geniş tünellerse, sadece militanların kontrolünde olan bölgelerde inşa edildi. Zira büyük tünellerin inşaatı için, gürültüsü yer üstünde çok iyi duyulan özel makineler kullanılıyor.
50 bin Suriye lirasından fazla
yeraltı tünelin 1 metresinin inşaat tutarı
Bu tutara ayrıca beton, demir, kablo, kasa, aydınlatma cihazları gibi sarf malzemelerinin de eklenmesi gerekiyor. Yerli halk ve mühendisler, tünellerin yapımında en iyi malzemelerin kullanıldığını kaydediyor. Kullanılan kaliteli ekipmanlar ve ucuz köle işçiliği, yeraltı geçitlerin başarılı olmasındaki başlıca unsur oldu.
Militanlara iş makinelerinin yanı sıra yer altında yönlerini bulmaları için özel teçhizatlar da tedarik ediliyordu, zira orada sıradan pusulalar çalışmıyordu. Özel makinelerle çalışma konusunda eğitim veren, yeraltı tünellerin havalandırmasının tertiplenmesini sağlayan yabancı mühendisler de geliyordu.
Suriye ordusunun 4. Kolordusunda görevli askerler, Şam'ın Darayya yerleşiminde militanlara ait yeraltı geçitleri incelerken
“
Yerli halk, yemek ve para karşılığında militanlara çalıştı. Bazı kişilerse militanlar tarafından zorunlu olarak çalışmaya zorlanıyordu, kendilerine başka seçenek bırakılmıyordu
Suriye ordusunun 4. Kolordusunda görevli askerler, Şam'ın Darayya yerleşiminde militanlara ait yeraltı geçitleri incelerken
Teröristler tünelleri nasıl kullandı?
Hava saldırılarından korunmak için sığınak olarak
Militan ve silah sevkiyatı için
Altyapı kurulumu için
Tünellerde atölyeler, pazarlar, idare merkezleri bulunuyordu
| Doğu Guta'daki güvenlik durumu ile ilgili bilgili bir kaynak Sputnik'e yaptığı açıklamada şunları söyledi: "Duma kentinde yakın zamanda militanlar tarafından büyük bir pazar olarak kullanılan bir tünel bulundu. Teröristler ve aileleri buralardan istedikleri her şeyi alabilirken, yerin üstündeki işgal altındaki bölgelerdeki insanlar en büyük gereksinimleri karşılayamıyordu. Militanlar bu ihtiyaçlar için astronomik rakamlar istiyordu." |
TÜNELLERE NE OLACAK?
Suriye hükümeti militanların inşa ettiği tünellerin duvarları ve kemerlerinin güçlendirilmesi, gerekli tüm standartların sağlanması koşuluyla barış zamanında kullanılmasına izin verecek.
Barış zamanında tünellere ne olacak?
Garaj
(büyük tünellerde)
Ticaret alanları
(büyük tünellerde)
Müze
(Terör suçları müzesi gibi)
Yeraltı yolu
(yoğun nüfuslu bölgelerde)
İletişim hatlarının döşenmesi
(küçük tünellerde)
Gerek görülmeyen tüneller kapatılacak.
Doğu Guta bir ay önce teröristlerden kurtarıldı. Ancak bazı bölgeler hâlâ tehlikeli, zira özellikle bu bölgede yoğunlukta olan tünellerin hepsi incelenmiş değil. Doğu Guta'da hâlâ silah, bomba ve patlayıcılarla dolu depolar var.
