Yakutİstan: Gelenekler
Saha halkının en büyük bayramı: Isıah
Bugünkü konumuz Saha halkının (Yakutların) kültürel, tarihi ve manevi değerlerinin korunması ve sürdürmesinin parlak bir örneği olan Isıah bayramı.
Yakutlar Yakutistan'ın (Diğer bir deyişle Saha Cumhuriyeti) nüfus çoğunluğunu Türkler oluşturuyor. Saha beyaz, güneşli anlamına gelen bu halkın çok eski bir ismi.
Yakutistan Rusya'nın en büyük bir bölgesi. Alanı Rus topraklarının beşte birini oluşturuyor. Yakutistan ayrıca dünyadaki en büyük yüzölçümüne sahip olan özerk ülke. Ama topraklarındaki nüfus yoğunluğu çok küçük.
Yakutistan'ın yer aldığı Doğu Sibirya'nın iklimi karasal ve çok sert. Bahar ve güz o kadar kısa ki Yakutistan'da sadece iki mevsim – kış ve yaz olduğu söylenebilir.
Eskiden uzun kış soğuklarından sonra Saha halkı çok beklenen yazın gelişini güzel bir bayram ile kutlar. Sibirya'nın diğer Türkçe konuşan halklarında da olduğu gibi Yakutlarda da baharın kıştan sonra uyanan dünyaya yönelik dini törenlerin yapıldığı büyülü bir anlamı vardı.
Isıah – Tanrı Ayı, doğanın yeninden canlanması şerefine kutlanan yaz bayramı.
Isıah kutlamaları sırasında dualar okunur, bol bol ikramlar verilir, dans, halk oyunları ve at yarışmaları düzenlenir. Bu bayram eski yılın sona ermesi ve yeni yılın başlamasını sembolize etmektedir.
Araştırmacılara göre yaz bayramı kutlama geleneği Orta Asya steplerinden geliyor.
Yakut bayramının unsurlarının Tuva, Altay, Tatar, Başkurt v.s. Türk halklarının yaz bayramları ile benzerlikleri var. Yakutlarda hayvan yetiştiren halklara özgü olan yılı iki yarıya bölme geleneği bulunuyor. Isıah bayramı ise eski ve yeni, geçmiş ile gelecek arasındaki bir nevi sınır niteliği taşıyor.
Yakut Isıah bayramı (bereket anlamına gelir) Güneş Tanrısı, bereket kültü ile ilgilidir.
| İnsanların birliğini ve yaşam döngüsünü simgeleyen bir halka oluşturuluyor, şarkılar söyleniyor. Bu halkaya Osuohay ismi veriliyor. Osuohay sırasında dans edenler güneşe, onun insanlara verdiği ışık ve sıcaklık için teşekkür ederler. Bu dans durmadan sabaha kadar sürer, eski zamanlarda bazen büyük soylar üç gün ve üç gecelik Osuohay düzenlerdi. Tabii ki dans edenler değişiyor. |
Halka içine giren herkesin bütün yıl için kendini olumlu enerjiyle doldurduğuna inanılıyor. Kutlamaların doruk noktası at sütünden elde edilen geleneksel bir içecek olan kımızı ateş, otlar ve ağaçlar üzerine serpme töreni. Bu tören evren ve insanoğlunun doğuşunu sembolize ediyor.
Günümüzde Isıah bayramı yaşamın sürdürülmesi, birbirini takip eden nesillerin sembolü haline gelmiştir.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
